تبليغ؛ از منبر تا اينترنت
گذري بر تحولات تبليغ ديني در حوزه‌هاي علميه
تبليغ؛ از منبر تا اينترنت
تبليغ ديني يكي از مهم‌ترين فعاليت‌هاي طلاب حوزه‌هاي علميه است، اين فعاليت مقدس در شرايط كنوني با بهره‌گيري از شيوه‌ها و روش‌هاي مختلفي انجام مي‌شود البته با حفظ اشكال سنتي آن.
رسانه كتاب از ديرباز مورد توجه حوزه‌های علميه بوده است و حوزه‌های علميه از اين رسانه در جهت پيشبرد اهداف تبليغی خود و برای انتقال مفاهيم تشيع و معارف اهل بيت(ع) بيشترين استفاده را كرده‌اند. كتاب حافظه ماندگار يك ملت و مهم‌ترين رسانه در زندگی اجتماعی انسان است. در واقع نخستين رسانه‌ای كه بيشترين توجه بشر را به خود جلب كرد كه اين توجه و حساسيت همچنان هم پاياست «كتاب» است. البته با وجود اينكه در دنيای امروز رسانه‌های متعددی ايجاد شده‌اند، اما كتاب هنوز جايگاه خاصی دارد به طوری كه می‌توانيم بگوييم اگر كتاب خوب نداشته باشيم، رسانه تصويری، شنيداری و نوشتاری خوب هم نخواهيم داشت.
اهل بيت(ع) همواره تأكيدی ويژه در مورد كتاب و كتابت داشته‌اند، و در طول تاريخ حوزه‌های علميه و در ميان علما 40 حديث‌نگاری (اربعين نويسی) يك سنت پسنديده بوده است. پيامبر(ص) در حديثی فرمودند: «هر كس 40 حديث برای امت من حفظ كند سرچشمه های حكمت از قلبش به زبانش جاری خواهد شد.» به همين روی سنت 40 حديث‌نگاری همواره احيا‌كننده نگارش حديث در بين عالمان دين در حوزه‌ها بوده است و اين حديث‌نگاری‌ها به نسبت بخش بسيار كوچكی را در ميان انبوه آثار بر جای مانده مكتوب از عالمان دين به خود اختصاص داده است.
كتاب در حوزه‌های علميه تنها دارای جنبه آموزشی نيست بلكه به جنبه تبليغی آن هم توجه ويژه‌ای می‌شود. در واقع می‌توان گفت توجه به جنبه تبليغی كتاب در حوزه‌ها مهم‌تر از جنبه آموزشی آن است.
در همين راستا معاونت تبليغ حوزه‌های علميه رشته نويسندگی با گرايش تبليغ را برای استفاده طلاب راه‌اندازی كرده است. در اين رشته شيوه‌های تبليغ نوشتاری به طلاب آموزش داده می‌شود تا آنها با اشراف به اين حوزه بتوانند رسالت تبليغی خود را بهتر انجام دهند.
با توجه به جايگاه نويسندگی در امر تبليغ، يك نويسنده متعهد می‌تواند به ساير رسانه‌ها ارزش دهد و به آنها كمك كند؛ چون همه رسانه‌ها در دنيای امروز متن‌محور هستند و يك نويسنده خوب با نگارش متون مناسب می‌تواند در زمينه تبليغ و احيای دين، نقشی اساسی داشته باشد. ما نبايد و نمی‌توانيم رسانه‌ها را تنها در نهاد اوقات فراغت تعريف كنيم و كاركرد آنها را به پر كردن اوقات فراغت تقليل دهيم، بلكه كاركردهای آشكار و نهان آن در نهاد آموزش بسيار پررنگ‌تر است.
رسانه‌ها در دنيای امروز كاركردهای متفاوتی دارند، به تعبيری رسانه در دنيای امروز نيازهای اجتماعی افراد را برطرف می‌كند و با توجه به اينكه انسان موجودی اجتماعی است و در دنيای امروز رسانه جزو ضروريات زندگی اجتماعی است، انسان بدون رسانه نمی‌تواند در دنيای امروز زندگی كند. در حال حاضر به مدد آموزش‌های كاربردی كه در حوزه‌های علميه انجام می‌شود در اين زمينه شاهد جهش هستيم و طلبه امروز مهارت‌های مختلفی دريافت می‌كند تا وظيفه طلبگی خود را بهتر انجام دهد. در گذشته استفاده از رسانه‌ها معمول نبوده است، اما امروزه طلاب قلم به دست و هنرمندی در حوزه‌های علميه وجود دارند كه مهارت‌های زيادی دارند. توجه به رسانه در حوزه‌های علميه يك وظيفه است و شرايط امروز جامعه ايجاب می‌كند كه طلاب به اين حوزه ورود جدی پيدا كنند. با انكار نقش رسانه‌ها از سوی حوزه‌های علميه ما دچار واپسگرايی می‌شويم، در اين انبوه تعاملات، ارتباطات و اطلاعات بايد توجه جدی به اين حوزه داشته باشيم و نيروهای انسانی تربيت كنيم كه در اين عرصه حرفی برای گفتن داشته باشند. همچنين با انكار اهميت رسانه در دنيای امروز مشكلی از جامعه ما حل نمی‌شود و ما ناگزيريم به قدرت رسانه‌ها اقرار كنيم و آن را ناديده نگيريم و برای ورود جدی و اثرگذار در اين عرصه برنامه‌ريزی داشته باشيم.
اگر از وسيله رسانه برای پيشبرد اهدافمان استفاده نكنيم ديگران اين كار را می‌كنند، مقام معظم رهبری به اين نكته تأكيد داشته‌اند و در جلسه‌ای كه در سفر به قم با نخبگان حوزوی داشتند بر لزوم توجه به مسئله زبان‌آموزی در ميان طلاب تأكيد كردند و فرمودند كه اگر طلبه‌ای به زبان بين‌المللی آشنا نباشد حيطه تبليغ او محدود به دايره كوچكی می‌شود، در صورتی كه اگر با زبان آشنا نباشد عملاً با يك ميليارد و نيم مسلمان و 6 ميليارد انسان بی‌ارتباط است.
در همين راستا نيز معاونت تبليغ حوزه‌های علميه اقدام به راه‌اندازي مدارس «سفيران هدايت» كرده است، در اين مدارس دوره‌های آشنايی با زبان انگليسی برای طلاب برگزار می‌شود.
از حوزه‌های ديگری كه طلاب بايد ورود جدی به آن پيدا كنند، تبليغ در فضای سايبر است. تبليغ اينترنتی يكی از راه‌های اثربخش تبليغ در دنيای امروز است. اگرچه منبر اساسی‌ترين ابزار تبليغ دينی است، اما با يك تأمل و درنگ كوتاه در مسئله می‌بينيم كه امروزه تبليغ تنها از راه منبر قادر به پاسخگويی به همه نيازها نيست و با توجه به اينكه حوزه‌های علميه در امر تبليغ نگاهی حداكثری دارند بايد همه تلاش خود را انجام دهيم تا به نيازهای ساير مخاطبان نيز پاسخ دهيم.
امروزه بخش زيادی از جوانان و نوجوانان ما ساعاتی از وقت خود را در روز در فضای مجازی سپری می‌كنند و طلاب حوزه‌های علميه هم با برنامه‌ريزی و هدف‌گزينی سنجيده بايد تلاش كنند تا در عرصه تبليغ اينترنتی هم موفق ظاهر شوند.
حجت‌الاسلام ابوالفضل هادی‌منش / روزنامه ایران / 28 مهر 90
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
نظر دهید